මේ ලිපිය කියවන මා වගේම ඔබත් “දෙමාපිය” කියන කාණ්ඩයට අයත් අයෙක් වන්නට ලොකු ඉඩක් තිබෙනවා. එහෙම නම් මේ ඔබ-මා ගැන කතාවක් , කෙ‍සේ වෙතත් පෙර කී කාණ්ඩයට අයත් නොවීම මේ ලිපිය කියවන්නට බාධාවක් නොවන බව නම් කිවයුතුමයි.
වැඩි දුර
කතා වලට යන්නට පෙර අපි බලමු මොනවද මේ දෙමාපිය-දරු සබඳතා ක්‍රම කියලා. මේක නිවැරදිම
සිංහල වචනය නොවේ නම් මා නිවැරදි කරන්න. චිකිත්සීය ළමා මනෝ විද්‍යා විෂය තුල මේ ක්‍රම
හඳුන්වන‍්නේ Parenting
styles ලෙසට. මොනවද
මේ ස්ටයිල් ටික.
·
කතා නොකර
නීති දාන- Authoritarian
parents – මේ ක්‍රමය
තුල සිදුවන්නේ අම්ම තාත්තට දරුවට නීති දානව, වැරදි කළොත් දඬුවම් දෙනවා. ඒත් නීති
ගැන දඬුවම ගැන දරුවට නිසි වැටහීමක් ලබා දෙන්නේ නැහැ. උදාහරණයක් විදියට මේ දරුවට මව
කියන්නේ “දැන් මේ කෑම එක ඔක්කොම කනව, නැත්තං තාත්ගෙන් ගුටි කන්න වෙයි. අවසාන ප්‍රතිපලේ
දරුව කෑම ටික කාළ නැත්නම් තාත්ත දරුවගේ කණෙන් හරි ඇදල “දඬුවමක්” දෙන එක. මේක හොඳඳ
නරකද කතා කරන්නෙ නැතිව අපි යමු අනෙක් ක්‍රමයට.
·
කියල
දීලා නීති දාන Authoritative parents – “ඔයා මේ කෑම ටික
කන්න ඕන, ඔය කොළ, පළතුරු කන්නම ඕන මොකද දන්නවද මේ දවස් වල තියෙන ලෙඩේට ඔරොත්තු දෙන්න
නම් ඇඟ හොඳට හයියට තියෙන්ට ඕන, ඔන්න කෑවෙ නැත්තං තාත්තගෙන් ඔයාට කියපු පනිෂ්මන්ට
එක දේවි” කියන අම්මත්, දරුවාට ප්‍රමාණවත් ලෙස ආහාර ගැනීමට අකමැත්තක් පෙන්වල පැණි
රස කෑමක් විතරක් ඉන්නව නම් අන්න එතැනදි මේ
“කෑම වැරැද්ද කළොත් ලැබන දඬුවම” මොකක්ද කියල තේරුම් කරල තිබුණනම් ඒ දඬුවම දරුවට
දුන්න තාත්තත් අයිත් වෙන්නේ මේ වර්ගයට. මෙතැනදි වැරැද්දට ලැබෙන දඬුවම සහ ඊට හේතුව ගැන දරුව දැනුවත් වෙලා තිබීම වගේම වැරැද්ද කළොත්
ලැබන දඩුවම ගැන යෝජනා දරුවගෙන්ම අරගෙන තිබෙන්නත් පුළුවන්.
·
බබාගේ නීතිය ගන්න - Permissive parents- මේ දෙමාපියන් නීති දාන්නේ නැති තරම්
, නැත්නම් ඉතාම අඩුවෙන්, “දරුවට කැමති දෙයක්” කරගන්න ඉඩ දෙනවා කියන මතයේ ඉන්නයි
කැමැත්ත. අර උදාහරණෙම ගත්‍තොත් “අම්මෙ බඩගිණිය” කියත්දි, “අන්න පුතා කැමති කෑම
ජාති දෙකක්ම හදල තියෙනවා, පුතාට කැමති තරමක් කන්න” කියන අම්ම කෙනෙක් වගේම , දරුවගේ වර්ධනයට ප්‍රමාණවත් තරමට කාළ නැහැ
කියල දකිත්දි “ආ පුතා කාළ නැහැනේ” කියල
ප්‍රතිචාර දක්වල , ඒ ගැන දරුවට හේතුව පැහැදිලි කිරීමක් නොකර පියාත් අයත් වෙන්නේ මේ
වර්ගයට. මෙතැනදි වැදගත් ලක්ෂණය දරුවාගේ ඉල්ලීමට ප්‍රතිචාර දක්වනවා.ඒත් දරුව කරන්නේ
“තමන්ට ඕන දේ විතරයි” කියන සීමාවේ ඉන්නවා.
·
වගකීමක්
නැති - Rejecting - Neglecting
parents – “මට බඩගිණියි” කියන දරුවට , “ මං දන්නෑ ඔන්න ඔය තියෙන දෙයක්
ඕන නම් කනවා” කියල , දරුවගේ “බඩගිණි”
ඉල්ලීමට සාධාරණ ප්‍රතිචාරයක් නොදක්වා “තමන්” ගැන විතරක් හිතනව වගේ කටයුතු කරන දෙමාපියන්
මේ වර්ගයට අයත්.
දැන්
කතාවේ අවසාන කොටසට, ඔව් මං දන්නව දැන් ප්‍රශ්නේ මේ හතරෙන් මොන ක්‍රමයද වඩාත්
සාර්ථක දෙමාපිය-දරු සබඳතාව කියලනේ? මෙහෙමයි
ඔබේ දරුවාගේ සාර්ථක අනාගතයක් අපේක්ෂා කරන ඔබ, දරුවගේ වයස, චර්යාත්මක සාධක , සමාජ වටපිටාව සහ
පවුලේ සැකැස්ම අනුව Rejecting
- Neglecting parents ක්‍රමය හැර අනෙක්
ක්‍රම අඩු වැඩි වශයෙන් , සමහර විට ක්‍රම
කිහිපයක් මිශ්‍ර hybrid style
එකක්
භාවිත කරන්න වෙනවා . නමුත් මේ කිසිම තැනක දඬුවම කියන්නේ කායික හෝ මානසිකව
දරුණු පීඩාවක් ඇති කරමින් “දිගු කාළීන මානසික කැළලක්” ඇති කරන හිංසාවන් නොවන බව
නම් කියන්නම ඕන.
මේ පිළිබඳ පර්යේෂණ කළ ළමා ම‍නෝවිද්‍යා සහ සමාජ විද්‍යා
පර්යේෂකයන‍්ගේ හඳුනාගැනීම් අනුව , ඔබ ලබා දෙන තීරණ , නීති රීති පිළිබඳ වැටහීමක් ඇති
වයසේ සිට පෙර කී ක්‍රම තුනෙන් ( Rejecting - Neglecting parents හැර) Authoritative parenting style එකට වැඩි ප්‍රතිශතයක්
ලබා දුන් පවුල් වල දරුවන් තුල යහපත් මනෝ-සමාජයීය පරිණත වීමක්, තම අධ්‍යාපනය සාර්ථක
කර ගැනීම සහ සාර්ථක අනාගතයකට ජීවිතය යොමු කරගැනීමක් හඳුනාගෙන තිබෙනවා. ලිපිය ලියන
මම සහ මගේ බිරිඳත් ප්‍රායෝගිකව භාවිත කරමින් එහි සාර්ථක ප්‍රතිපල දකිමින් සහ
අත්විඳිමින් සිටිනි නිසා අදාල හඳුනාගැනීම මා ද පිළිගන්නා බව කියමින් ලිපිය නිමා
කරන්නේ , ඔබට,ඔබේ දරුවා, පවුලට ගැලපෙන ක්‍රමය ගැන තව ටිකක් හිතන්නට ආරාධනා
කරමින්.
No comments:
Post a Comment
(අදහස් දැක්වීමට කිසිදු බාධාවක් නැති වුවත් , සතියකට වඩා පැරණී ලිපි වලට අදහස් දැක්වීමේදී එය පිටුවෙහි පළ වීමට සහ පිළිතුරු ලබා දීමට ප්‍රමාදයක් විය හැක.)