2025/07/07
ළමා කාළයේ මුහුණදෙන පීඩාවන් සහ ඩිමෙන්ෂියා අවදානම
2024/12/08
අළුත් බ්ලොගයකට ගොඩවදින්න එන්න!
මේ කියවූ කෙනෙක් හිතන්නට පුළුවන්, අපි සෝෂල් මීඩියා වලින් කොයිතරම් දේ ඉගෙන ගන්නවද කියලා. ඔව්, එහෙම අවස්ථාවකුත් තිබෙනවා. නමුත් ගැටළුව වෙන්නේ,නිකම්ම( ඒ කිව්වේ, යමක් ඉගෙන ගැනීමේ දැඩි අරමුණක් නැතිව) යූටියුබ් වීඩියෝ එකක් දිහා බලාගෙන ඉඳිත්දි වෙන්නේ passive consumption of information අවස්ථාවක්. ඒ කියන්නේ අපේ මොළය, මොළයේ සෛල වලට ලොකු වැඩක් කරන්න දෙයක් නෑ, වීඩියෝ එක එනවා , මොළයේ සෛල ගාවින් ඔහේ යනවා , එයාලට වැඩක් කරන්න දෙයක් නෑ වගේ. නමුත්, පොතක් කියවනවා , ඒ කියන්නේ ඇත්තටම කියවීමක් කරනවා නම් මොළයේ සෛල, මොළයේ විවිධ කොටස් ගණනාවක් "සක්රියව" සහ ඒකාබද්ධ වෙමින් ක්රියාත්මක වෙන්න පටන් ගන්නවා. එය වාසියක්. ඒ විතරක් නොවෙයි, සෝෂල් මීඩියා තුල ලියවෙන දේ පවා කියවත්දි අපි බහුතරයක් ඒ ලිපි ගැඹුරු කියවීමක් කරනවාට වඩා උඩින් පල්ලෙන් කියවාගෙන යාමක් සඳහානේ වැඩි කැමැත්ත සහ තාක්ෂණීකව පෙළඹවෙන්නෙත් එවැනි ස්කිම් කිරීමකටනේ (skim content instead of reading thoroughly). ඒ තුල එම පුද්ගලයාගේ මතකය තුල රඳවා ගැනීමේ හැකියාව, විමර්ශණශීලී හැකියාව දුර්වල වීමක් වන බව හදුනාගන්නවා. සෝෂල් මීඩියා ඔස්සේ ඇතිවන ඩොපැමීන් ඇබ්බැහිය (Dopamine dependency) නිසා බොහෝ වෙලාවට අප කරන්නේ ඒ මත ස්ක්රොල් කරමින් උඩ පහල යාමක් නේ. දන්නවද දැනට හදුනාගෙන තියෙන විදියට පුද්ගලයෙක් දවසකට සාමාන්යයෙන් අඩි තුන් සීයක විතර දිගක ස්ක්රෝල් කිරීමක් කරනවාලු. ඒ කියන්නේ පොල් ගස් පහක් හයක් විතර උඩට අපි නගිනවාලු.
දැන් මේ කතාව තුල සෝෂල් මීඩියා කියන්නේ අපිව විනාශ කරන්න ආ යකෙක් වගේ හදුන්වා දෙන්නට යන්නේ නැහැ. නමුත්, එය නිවැරදි ලෙස, අපට වාසිදායක ලෙස භාවිත කරගන්නා ආකාරය ගැන දැනුම , තවමත් අප අතරේ ප්රමාණවත්ව තිබෙනවාද කියන එක ගැටළුවක්. ඒ නිසා, තව දුරටත් මේ ගැන විමර්ශණශීලී ලෙස කතාබහක් ඉදිරියට ගෙන යන අතරේ, ඔබත් එක තවත් අළුත් නිර්මාණයක් ගැන අදහසක් බෙදා ගන්නට හිතුවා. ඒ මේ වෙලාවේ , සෝෂල් මීඩියා නිසා විය හැකි අපහසුතා, පීඩාවන් සීමා කර එය නිවැරදි විදියට භාවිත කරමින් අපට ඵලදායී ලෙස යොදා ගැනීම කළ හැකි (Engaging in mindful technology use) ක්රමයක් ගැන කතා කරන්නට.
මෙය ලිවීමක් සහ අවබෝධයෙන් කියවීමක් හෝ විමසිල්ලෙන් ඇසීමක් කළ හැකි ලෙස තාක්ෂණය යොදා ගනිමින්, ඔබේ නිර්මාණශීලීත්වය, බුද්ධිමය හැකියාව වැනි වටිනාකම් වලට තැනක් දෙන්නට, ගන්නට ඔබටම අවස්ථාවක් ලබා දීමක්.
ඒ අළුත් උත්සාහය දැක ගන්නට හෝ විඳින්නට ඔබට එන්නට ආරාධනා කරනවා 4MeBooks වෙතට. ඔබට එතැනදී හමුවේවි විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ ලියැවුනු කෙටි eBooks/ Flipbooks වගේම, Spotify ඔස්සේ එම පොත් ගැන සවන්දිය හැකි කතාබහකටත්.
දැන් කැමැති කෙනෙක්ට, මෙම විද්යූත් පොත් තමන් කැමති ලෙස කියවන්නට පුළුවන්. ඒ වගේම කියවනවාට වඩා අහන්න කැමති නම් සාකච්ඡාවකට සවන් දෙන ලෙස අහන්නටත් අවස්ථාවක් තිබෙනවා. මේ ක්රම දෙකම, ඔබේ කැමැත්ත මත, ඔබේ උනන්දුව මත සහ සක්රියව කරනවා නම් සාම්ප්රදායික සෝෂල් මීඩියා භාවිතයකට වඩා ඔබට වාසියක් වගේම ඔබේ මනසට හොඳ ක්රියාකාරකමක් වෙනවා. ඒ, මේ කියවීම සහ ඇසීම තුල මොළයේ නිර්මාණශීලීත්වය, "මවාගැනීමේ හැකියාව", මතකයේ රඳවා ගැනීමේ හැකියාව ඉහළ යාමට වැඩි ඉඩක් තිබෙනවා. (ඔබට මතක ඇති, එදා ගුවන් විදුලි රඟමඩළ අහත්දි, ඒ කතාව, අපේ නිර්මාශීලීත්වය මත මවා ගන්නට අවස්ථාවක් ලැබුණා)
2024/06/09
සිංහල බ්ලොග්කාරියකගේ වතගොත
සිංහල බ්ලොග් පරිශ්රය අදටත් වඩා සක්රියව තිබූ, ඒ සිංහල බ්ලොග් අවකාශය තුල විවිධ අළුත් අත්හදා බැලීම්, නිර්මාණ සිදුවුනු , මගේ විශ්වාසයේ හැටියට "සිංහල බ්ලොග් වංශකතාවේ" උච්ඡතම කාළ පරිච්ඡේදයක් වුනු 2011 වගේ කාළයක, "සොඳුරු සුව අසපුව" නමින් මේ බ්ලොග් අඩවිය, පිටු පෙරලත්දි, මගේ පොඩි කෙල්ලන් දෙන්නා "පුංචි හිතට දැනෙන දේ" නමින් තවත් සිංහල බ්ලොග් පිටුවක් පෙරලන්නට පටන් ගත්තා.
මේ "පුංචි හිතට දැනෙන දේ" තුල තම නිර්මාණ, අත්දැකීම් ඔවුන්ගේම ශෛලියකින් බෙදා ගනිත්දි, "සිංහල බ්ලොග් පරිශ්රය" තුල සිටි ,ඔවුනට අය්යලා, අක්කලා, නැන්දලා , මාමලා වගේම සමහර විට සීයලා , ආච්චිලා ලෙස නම් කරන්නට හැකිවූ, බොහොම සුන්දර ඥාතීන් පිරිසක්, ඔවුන් දිරිමත් කරමින්, තව දුරටත් ලිවීමට, ඔවුන්ගේ අදහස් පිරිසක් ඉදිරියේ තබමින්, ඔවුන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වය මෙන්ම, පෞරුෂය වර්ධනය කරගන්නටද උදව් වුනා. අද මේ ලිපිය ලියවෙන්නේ, අන්න ඒ විදියට එදා, ඒ කෙලි පොඩ්ඩන් දෙන්නාට වචනයකින්, කොමෙන්ටුවකින් දිරි ගැන්වූ, උදව් කළ එහෙම නැත්නම් ඔවුනගේ බ්ලොග් සටහන්, ලිපි බෙදා ගනිමින් උදව් වූ අන්න ඒ සහෘදයන් වෙත ස්තුතියක් පුදකරන්නට. ඒ සුවිශේෂී හේතුවක් නිසාවෙන්.
ඒ තමයි,
"පුංචි හිතට දැනෙන දේ" තුල ඔබත් සමඟ , පුංචි සිංහල බ්ලොග්කාරියන් ලෙස එක්වූ, දිනිති, මිතිලි ගෙන් දිනිති , කැනඩාවේ විශ්ව විද්යාලයකින්, ලබා ගත හැකි ඉහළම පදක්කම් කිහිපයක්ද සහිතව තම පළමු උපාධිය , ස්නායු විද්යාව පිළිබඳ පළමු පෙළ ගෞරව උපාධියක් ලෙස සම්පුර්ණ කරමින්, ස්නායු විශේෂඥ වෛද්යවරියක බවට පත්වීම සඳහා කැනඩාවේ තවත් සුන්දර පළාතක තිබෙන වෛද්ය විද්යාලයකට ඇතුළු වන්නේ, ඒ වෙත්දි ලොව පුරා සෞඛ්යය ආයතන ගණනාවක, වෛද්ය පර්යේෂණ ආයතන කිහිපයක භාවිතයට ගන්නා, වෛද්ය පර්යේෂණ වාර්තා (ඩිමෙන්ෂියාව පිළිබඳව) කිහිපයක මුල් කතුවරියද ලෙස.
මේ පසුගිය සති අන්තයේ පැවති ඇයගේ උපාධි ප්රධානෝත්සවයේ කෙටි වීඩියෝවක්.
අද මේ සටහන ලියවෙන්නේ, ඇගේ මේ ජයග්රහණය වෙනුවෙන් ඇයට අවශ්යම වූ ඉදිරිපත් කිරීමේ හැකියාව, ලේඛණ හැකියාව , අදහස් පැහැදිලිව පිරිසක් ඉදිරියේ තැබීම හැකියාව වර්ධණය කරගන්නට, එහෙම නැත්නම් එම හැකියාව ගැන ඇයට විශ්වාසයක් ඇති කරගන්නට, එදා "සිංහල බ්ලොග් පරිශ්රය" තුල සිට උදව් වුනු ,දිරිමත් කළ ඔබ හැමට ස්තුතියක් ලෙසයි.
එහෙම නම්, සිංහල බ්ලොග් පරිශ්රයෙන්, පිරිසක් ඉදිරියේ තව නිර්මාණශීලීත්වය ප්රදර්ශණය කරමින්, ලැබෙන අදහස් ප්රතිචාර ඔස්සේ දිරිමත් වෙමින්, වෙනස් වෙමින් ඇරඹූ එම ගමන, ලෝකයේ වෙනත් රටක වුවත්, ශ්රි ලාංකික සම්භවයක් ඇති කෙල්ලක ලෙස ජයග්රාහී පියවරකින්, තවත් ජයග්රාහී කරගන්නා පියවරකට පා තබනවා. ඒ සතුට ඔබටත් දැනුනා නම්, ඔබත් ඔවුන් වෙනුවෙන් එදා අදහස් දැක්වූ, දිරි ගැන්වූ බ්ලොග් මිතුරෙක් නම්, නැවතත් , ඔබට ස්තුතියි!!
(දිනිති, මිතිලි යුගලයේ , මිතිලි මේ වන විට එම විශ්ව විද්යාලයේම සෞඛ්යය විද්යා උපාධි පාඨමාලාවක තෙවන වසර ශිෂ්යාවක් ලෙස අධ්යාපනය ලබමින්, ළමා, ස්වයං ප්රතිශක්තික රෝග පිළිබඳව, ගෝලීය පර්යේෂණයක කොටස්කාරියක් ලෙස රැකියාව කරමින් අක්කාගේ පියවර ඔස්සේම ඉදිරියට එමින් ඉන්නවා. )
එහෙම නම්...
අද මේ ස්තුතිය ඇතුළු පුංචි කතාව මෙතැනින් නිමයි. ඉස්සර නම් නැවත ලිපියකින් හසුවෙමු කිව්වත්, අද දවසේ බ්ලොග් ලියවිල්ල ඒ තරම්ම නොවන නිසා, ඉඩක් ලැබුණොත් නැවත හමුවෙමු කියමින් නිමා කරනවා. (ඇත්තටම ආසයි , ආයෙත් එදා වගේ හැමෝම සිංහල බ්ලොග් පරිශ්රය තුල සක්රිය එකතු වෙනවා දකින්නට)
ඔබ සැමට ජය, සුව, සතුට වේවා!
- මම මහේෂ්
2022/08/03
එකතු වෙන්න
තව දුරටත් මෙම බ්ලොග් පිටුව වෙත අළුත් ලිපි එක් වීමක් නොවන අතර, පහත ෆේස්බුක් ගෲප් ඔස්සේ සෞඛ්යය දැනුම සහ තොරතුරු බෙදා ගැනීම සිදුවේ.
- මානසික සෞඛ්ය මූලික සෞඛ්යමය සහ සාමාන්ය සමාජයීය දැනුම, විනෝදය සඳහා "සිත් සුව අරණ" ෆේස්බුක් ගෲප් එකට එක්වන්න.ඒ සඳහා මෙන්න ලිංක් එක https://www.facebook.com/groups/sithsuwaarana
- ඩිමෙන්ෂියාව සහ ආශ්රිත තත්ත්ව ගැන දැනුම, අත්දැකීම් බෙදා ගැනීම සඳහා එක්වන්න ඩිමෙන්ෂියා සුව අසපුව වෙත. මෙන්න ඒ සදහා ලිංක් එක https://www.facebook.com/groups/sldementiasupport
2021/04/28
මේ වතාවේ ගුලිත් එක්ක පරිස්සම වන්නට උපදෙස් ටිකක්
2021/04/09
දිය වෙන අමුතු ඇටේ
සාමුහික ක්රියාදාමයක් ලෙස කරවිය යුතු රට, "ඔක්කොම මමයි කොරේ" කියමින් "කටින බතල හිටවන", ප්රතිකාරක ගත යුතු මට්ටමේ, ස්වරූපරාග පෞරුෂයෙන්(Narcissistic personality disorder) පිරුණු ලොක්කන් මධ්ය ඉදිරියේ සියල්ල පාලනය කරමින් සිටී,
තම බලයෙන් හිස උදුම්මාගත්, දේශපාලනික බලය උරා ගත් ආයතනික ලොක්කෝ, පුරවැසියාට වන හානිය ගැන නොතකමින්, තම "රජ පුරපුර පිනවීමේ" කාර්යයේ යෙදෙමින් සිටී,
සමාජය පිළිගන්නා ලෙස "පවුලක් පාලනය" කරන්නට අත්දැකීම් නැති පූජකයන් රටක් පාලනය කරන හැටි, ජාත්යන්තරය සමග ගැටෙන හැටි ලොක්කන්ට උගන්වමින් සිටී,
සාක්ෂරතාව ඉහළ යැයි කියා ගන්නා පුරවැසියන්, ජනවාර්ගිකත්වයේ "ලේ රස" බෙදන ටියුෂන්කාරයන්ගෙන් "විද්යාව සහ දේශපාලනය" උගනිමින් සිටී. ආර්ථික විද්යාඥයින් හාල් කිලෝ දෙකන් සති දෙකක් කන හැටි "බතයි හොද්දයි" කෑම කරගත් රට වැසියන්ට කියාදෙමින් සිටී,
මේ සියල්ල අතරේ බහුතර පුරවැසියන් ලෝකයේ වැඩිම වස විස සහිත කෑම වේල බුදිමින්, රජාගේ හෝ කවටයාගේ කතා රසවිඳිමින්, ස්වයංවින්දනයේ යෙදෙමින් සිටී,
දේශපාලනිකව වඳ පීදුනු, අනාගතයක් තුල, රජ පවුලේ ඊළඟ කෙනා හෝ කවටයාගේ පවුලේ පුරුකක් මිස, සාර්ථක , පරිණත දේශපාලඥයෙක් බිහිවීම සිහිනයක් පමණක් වෙමින් පවතී.එයට මූලිකම හේතුව, සාර්ථක සහ පරිනත දේශපාලඥයයෙක් බිහිවීමට අවශ්ය අත්දැකීම් ලබා ගැනීමට පරිසරයක් රට තුල නොමැති වීම සහ "පවුල් පරම්පරාව හැර දෙවන පරම්පරාවක්" බිහිවීමට ඉන්නා ලොක්කන් අවස්ථාව ලබා නොදීමම මෙන්ම, රටේ අනාගතය ගැන නොව "රජ පුරපුර පිනවීමේ" වන්දිභට්ටකම කරමින් ප්රශස්ති ගායනය කරමින් "වින්දනයක්" ලබන පුරවැසියක් වැඩිවීමද ඊට හේතුවකි.
2021/03/29
කැනඩාවේ ලුසී එක්ක ලංකාවේ පුසී
හරි , දැන් කතාවට, මේ දවස් වල මෙන්න මේ වගේ පෝස්ට් එකක් ලංකාව පුරා සමාජ මාධ්ය වගේම "පිංවන්ත බව ප්රසිද්ධ කරන්න කැමති" පුද්ගලයින් විසින් පතුරවනවා. ඒ තමයි "කැනඩාවේ දුක් විදින ශ්රී ලංකාවේ " නමින් පැතිරෙන ප්රවෘත්තිය. මේ උපුටා ගන්නේ එම පෝස්ට් එක.උපුටා ගැනීම ආරම්භය.
"කැනඩාවේ දුක් විදින ශ්රී ලංකාවේ #ලුසී
දැඩි දේශගුණික තත්වයන් හමුවේද (හිම) දුක් විදින ලංකාවේ #Lucy .ලූසි 1975 ලංකාවේ උපන් ඇතින්නක්. වයස අවුරුදු 1දී ඇයව යම් පුද්ගලයෙක් මිළදී ගෙන 1977 Skank නමින් ඇයව EVZ නම් කැනඩාවේ එඩ්මන්ටන් නගරයේ සත්ව උද්යානයකට විකුණා ඇත. එවිට ඇයට වයස අවුරුදු 2යි. එතැන් පටන් ඇයගේ නම Lucy ලෙස වෙනස්කර ඇත.
ඉන් පසු එඩ්මන්ටන් සත්තු වත්තෙ කුඩා කුටියක සිරව සිට ඇති බව ඔබට දැකගත හැකිය. මෙලෙස අවුරුදු 44ක් ඇය එඩ්මන්ටන් සත්තු වත්තේ ඉතා තද සීතලේ දුක් විදිමින් ජීවත් වෙනවා.
Lucy ගේ දුකට සංවේදී වූ, සත්ව ක්රියාකාරින් වසර කීපයක සිට ඇයව මේ සිර කුටියෙන් නිදහස් කර ඇයට සුදුසු පරිසරයකට, අභයභූමියකට යවන්න ලොකු සටනක යෙදෙනවා.
2020 වසරේ පකිස්ථානේ හිටපු ලංකාවේ කාවන්ට නිදහස ලබා අලි අභයභූමියකට යන්න ලැබුනා වගේ 2021 වසරේ ලූසිටත් නිදහස ලැබේවා කියා අපි ප්රාර්ථනා කරමු.
ලුසීව නැවත ලංකා රජය භාරයට පත්කර අභය භූමියකට මුදා හැරීම සදහා ඔබේ හඩ අවශ්ය මොහොතකි.. ලුසීට හඩක් වන්න..
2021/03/16 3:15 pm කොල්ලුපිටිය වාලුකාරමයේ සිට කැනේඩියානු තානාපති කාර්යාලය දක්වා නිහඩ පා ගමනට ඔබත් එක්වන්න.."
උපුටා ගැනීම නිමාව.