65) කසන නසන කොන්ඩ කඩල.....

ටොරොන්ටෝවේ සිට අමතමි ....

ඕන්න එහෙනම් අපි ටික කාළෙකට පස්සේ වෙනස් තැනක ඉඳගෙන ආයෙත් අන්තර්ජාලයේ අකුරු කරන්නට පටන් ගත්තා. පහුගියා කාළෙ අපේ ජීවිත වල විශේෂයෙන්ම සැළසුම් වල ඉදිරි පියවර කිහිපයක් තබන්නට වූ බව මගේ මිතුරු මිතුරියන් දන්නා බව මට විශ්වාසයි . එසේ නම් සිත , අදහස නොවෙනස්ව , ගත පිහිටි බිම පමණක්ම වෙනස්ව කැනඩාවේ ටොරොන්ටෝහි සිට නැවත අරඹමි සොඳුරු සුව අසපුව....


"Day care temporary closed due to Chicken pox " .... අළුත් රටේ හැඩ රුව හදුනගන්නට පැමිනි දිනට පසු දිනේම අපි ගමනේ යා...ම ආරම්භ කළා .මට පෙර කැනඩාවට ආ මගේ සහෝදර හෙද නිලධාරිනියකගේ සහ එම පවුලේ සැම පෙර ගමන් කරුවන් කරගනිමින් අපි මාවත් , කඩපිල් , වීදී දිගේ ඇවිදින්නට වුනා ....සීතල සුළඟ ...සැනෙන් වෙනස් වන කාළගුණ තත්ත්ව විඳගෙන මේපල් පත් අතරින් අපි ඇවිද යත්දි එක්තරා ස්ථානයක ඉහත දැක්වූ සටහන දොරක එල්ලා තිබුනා. මේ ගැන මගේ මිතුරන් පැහැදිලි කළේ එම ළමා සුරැකුම් මධ්‍යස්ථානයක් නිසා පැපොල රෝග තත්ත්වය පැතිරීමේ අවදානමකදී මේවැනි ක්‍රියාමාර්ගයන් ගන්නා බවයි . පැපොල රෝගය සඳහා එන්නත් සහිත කළක මෙවන් රටකත් මෙවන් සිදුවීමක් දකින්නට ලැබිම , මෙම රෝග ගැන සටහනක් කරන්නට මා පෙළඹන්නට වුනා.

අපේ ගමන  ....

එහෙමනම් අද අපේ කතාව පැපොල් ..නැහැ ..පැපොල රෝග ගැන ..අපි ඉස්කෝලේ කාළේ කියන විදියටම කිව්වොත් “පලදාව හැදුනම“ කරන්න ඕන දෙ ගැන ..අපේ වැඩිහිටියන් නම් කීවේ “දෙයියන්ගේ ලෙඩේ“ කියල , මතකද ඒ නම ඇහෙන්නවත් කියන්න ඒ අය බය වුනා ...

ඇත්තටම මොකක්ද මේ පැපොල ..Chicken pox ...මේ තවත් Varicella  zoster නම් වෛරසය නිසා බෝවන ..සීග්‍රෙයන් බෝවන රෝග තත්ත්වයක් ..වෛරසයෙන් ආසාදනය වුනාට පස්සේ දින 10ක් 21 අතරෙදි සමේ මතු වන රතු පාට ලප ...කසන සුළු බිබිලි බවට පත්වෙලා කැඩිල වියලිලා යන රෝගයක් ..මේ එක්කම තද උණ , ඇඟපත රුදාව වගේ පොඩි පොඩි කරදර ඇති කරන තත්ත්වයක් ..ඒත් අර බිබිළ මුළු ඇඟ පුරාම ආවාම ඇති වන වේදනාව නම් ...මතක් වෙනකොටත් අමාරුයි ..සාමාන්‍යෙයන් වෙන ලොකු කරදර ඇති කරන්නේ නැහැ ..නැහැ කිව්වට ඉතාමත් සුළු අවස්ථාවක් තියෙනවා යම් අහිතකර , සමහර විට මරණීය විය හැකි අතුරු පල ඇති කරන්නටත් ..ඒත් ඒ ඉතාමත් සුළු අවස්ථාවක් ...ඒ වගේම හුඟක් වියපත් , දියවැඩියාව , වගේ රෝග වලින් පෙළෙමින් දිගුකාළීනව ප්‍රතිකාර ලබන අයෙකුට මේ තත්ත්වය හැදුනොත් තමයි තරමක අනතුරක් තියෙන්නේ ..බය වෙන්න එපා , කරන්න ඕන මේ වගේ අයෙකුට පැපොල හැදුනොත් , කැඳ බිබී ඉන්න එකට වඩා ළඟම තියෙන රජයේ රෝහලට එන එක ..එතකොට අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර දෙන නිසා හිත කළබල කරගන්න එපා .

අනෙක Chicken pox වැඩියෙන්ම ඇතිවෙන අවදානම තියෙන්නේ ළමා වියේදි , විශේෂයෙන්ම පාසල් වියේදි ..එක්කෙනෙක් ගෙනාවොත් පන්තියටම දීල තමයි යන්නේ ..දන්නවනේ ..මොකද මේ වෛරසය ඉතාමත් කුඩා ..වාතයේ බොහොම පහසුවෙන් පාවෙලා වෙන කෙනෙක් ගාවට පාවෙලා යන්න පුළුවන් රෝග කාරකයෙක් ..අනෙක බිබිළ මතුවෙන්න දවස් දෙකකට විතර ඉස්සර වෙලා වුනත් ඒ කෙනාගෙන් මේ වෛරසය පිටවෙන්න පුළුවන් , ඒ විතරක් නොවෙයි රෝගියෙක්ගේ බිබිළ වල තිබෙන දියරය යම් ආකාරයකින් ස්ඵර්ශ වුනත් තව අයෙකුට මෙය බෝවෙන්න හැකියාවක් තිබෙනවා , ඒ නිසා සමහර විට පරිස්සම් වෙන්න ටිකක් අමාරු බවකුත් දැනෙනවා .

එක අතකින් පොඩි කාළෙ මේක හැදෙන එක හොඳයි කියලත් හිතෙනවා , මොකද ලොකු වුනාට පස්සේ , නැත්නම් ගර්භණී අවධීයෙදි හැදුනොත් වෙන්නට පුළුවන් “නරක දේ“ වැඩි නිසා , ඒත් පැටියෙක්ට මේ පැපොල හැදිල විඳවන හැටි දැක්කම නම් පුදුම දුකක් දැනෙනවා , ඒත් සාමාන්‍යෙයන් පැපොල හැදුනොත් ඒයාට “නොමිලේ ජීවිත කාළෙටම“ ප්‍රතිශක්තික ආරක්ෂාවක් ලැබෙනවා , ඒ කියන්නේ නැවත් පැපොල ඇති වීමේ අවදානමක් නැති තරම් , ඒත් ඉතා සුළු අවස්ථාවකදි පැපොල හැදුනු අයෙකුට කාළෙකට පස්සේ නැවතත් එවැනිම බිබිළී මතුවෙලා “පැපොල වගේ“ තත්ත්වයක් හැදෙන්නට ඉඩක් තියෙනවා , අපි ඒකට කියන්නේ Herpes Zoster කියලා , ඒකනම් ටිකක් කරදරකාරී , ඒ වගේම නැවත නැවත කරදර කරන ලෙඩක් ..

අනේ පැටියගේ දුක .....

දැන් කියන්නම්කෝ මේ රෝගෙන් වෙන්න පුළුවන් නරක දේ ගැනත් , මේ වෛරස ආසාදනයත් එක්ක බැක්ටීරියාත් එක්වෙලා දරුවගේ හරි වැඩිහිටියාගේ හරි ස්නායු පද්ධතියට පහර දෙන්න පුළුවන් , එහෙම වුනොත් අපස්මාරය වගේ තත්ත්ව , අසාමාන්‍ය හිස රුදාවන් , චර්යාවන් වෙනස් වීම වගේම කථන හැකියාව දුරුවල කරන්නට ඉඩ නැතිවාම නොවෙයි , ඒ වගේම ගර්භනී අවධියෙදි (මුල් සති 20 තුල) ඇයට පැපොල හැදුනොත් හැකි ඉක්මණින් නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයකට යොමු වීම හරිම වැදගත් නැත්නම් කුසේ ඉන්න දරුවාට Fetal varicella syndrom කියන තත්ත්වය ඇති වීම මගින් යම් හානියක් වෙන්නට පුළුවන් කමක් තිබෙනවා , ඒත් කලින් කීවාසේ ඉක්මණ් නිවැරදි ප්‍රතිකාරයකට යොමු වුනානම් බය වෙන්නේ නැතිව හිත සතුටින් ඉන්න ..පැටියට කරදරයක් වෙන එකක් නැහැ ..ඒ වගේම ඔබ දියවැඩියාව වගේ තත්ත්ව නැත්නම් ඔබ ප්‍රතිශක්තිය අඩුවන තත්ත්වයක ඉන්නවා නම් , ඒ කිව්වේ දිගු කාළීනව ස්ටීරොයිඩ් ගණයේ ඖෂධ මත ඉන්න කෙනෙක් නම් , එහෙම නැත්නම් පිළිකා නාශක ඖෂධ ලබා ගන්න කෙනෙක් නම් , එහෙමත් නැත්නම් වෙනත් රෝග තත්ත්වයක් නිසා ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ හැකියාව අඩු බව වෛද්‍යවරයා ඔබට පවසා ඇත්නම් මේ ලෙඩෙන් පරිස්සම් වෙන්න බලන්න , හදිසියේ හරි හැදුනොත් බිබිළක් දෙකක් මතුවෙනකොටම වගේ ඔබේ වෛද්‍යවරයා හමුවෙලා නිසි ප්‍රතිකාර ගන්න , එතකොට බයවෙන්න එපා ..පැපොල් ගෙඩි හැළිලම යාවි ..

මේපල් අතු අග කොළ (රතු) ....

දැන් ඕන්න බයවෙලා නේද ...? බය වෙන්න එපා අද මේ රෝගය සඳහා භාවිත කළ හැකි ප්‍රති වෛරස් ඖෂධ තියෙනවා , රෝගය පිළීබඳ සැක සහිත අවස්ථාවක , නැත්නම් අවදානම් අවස්ථාවක හෝ රෝගයේ මුල් අවස්ථාවෙම ගන්න පුළුවන් , එතකොට එච්චර කරදර නැතිව ලෙඩෙන් ගොඩවෙන්න පුළුවන් . ඒ වගේම දරුවාට ලබා දෙන්නට පුළුවන් Chicken pox එන්නත් ඇවිත් තිබෙනවා , බටහිර රටවල නම් දරුවා පාසලට ඇතුලත් කරගැනීමේදීම මේ ගැන අහනවා , ඉස්සර අපේ පැටවුන්ට අපි දුන්නු M.M.R එන්නත් එක්කම එක් කළ M.M.R.V නම් එන්නත දැන් ළබා ගන්න පුළුවන් , මේ තොරතුරු ඔබේ වෛද්‍යවරයාගෙන්  අසා දැනගෙන අවශ්‍යනම් එන්නත්  ලබා ගෙන ආරක්ෂාව ලබා ගන්නත් ඔබට අද පුළුවන් .

පැපොල හැදුනොත් කිසිම වෙලාවක ඇස්පිරින් දෙන්න නම් එපා  , ඒකෙන් Reye syndrom කියන වෙන ලෙඩක් හැදෙන්න පුළුවන් , පැරසිටමෝල් නිසි මාත්‍රාව ( අපි කතා කළා මතකද “සත පනහේ මාරයා ගැන“ ) දෙන්න , දරුව හොඳට නාවල පිරිසිදුව තියා ගන්න , බිබිළ කසන්න ඉඩ තියෙන නිසා නියපොතු කපල  තියාගත්තතොත් වඩාත් හොඳයි , බිබිළ තදින් මතුවෙලා බිඳිල නැත්නම් කසන එක අඩු කරගන්න මෘදු ක්‍රීම් වර්ගයක් භාවිත කළාට කමක් නැහැ. හැබැයි තුවාල මත ගාන්න එපා ...හොඳට කන්න බොන්න දෙන්න , පොඩ්ඩ කැමති පැණි රසටනේ , මේ වෙලාවේ පැණි රසට යමක් වැඩිපුර දුන්නට කමක් නැහැ , මොකද දැන් ඇඟට හුඟක් කැළරි ඕන , අනෙක මතක තියා ගන්න තුනපහ , ලුණූ වැඩිපුර (නොදාම ඉන්න පුළුවන් නම් හොඳයි) දැම්මොත් කන්න බැහැ , හරිම දැවිල්ලක් , සමහර විට වමනේ යන්නත් පුළුවන් ,

හුඟක් තදට උණ එනවා නම් (ෆැරන්හයිට් 102ට වඩා) , කල්පනාව වෙනස් වගේ නම් , නිදි මත වැඩිනම් , ඇවිදිම කතා කරන විදිය වෙනස් වෙලා නම් , බෙල්ලේ කැක්කුමක් එක්ක එළිය දිහා බලන්න බයය වගේ නම් ගෙදර තියාගෙන ඉන්න එපා , එක්කව් යන්න රෝහලකට ...( වැඩිය කළබල වෙන්න නේ නැතිව )

chick peas

දැන් ඔබ බලනවා ඇති මොකක්ද මේ මාතෘකාව කියල ..කසන කිව්වේ ඉතින් කැසීම ගැන ..පැපොල රෝගයේ නරකම අවස්ථාවන්ට යන්නේ මේ කැසීම නිසා කැසීමෙන් ඒ තැන්වලින් ඇතුලු වන බැක්ටීරියා තමයි ඒ වැඩිම නරක කරදර කරන්නේ , නසන කිව්වේ වැඩේ වරද්ද ගත්තොත් වෙන්න පුළුවන් දේ ..එතාකොට කොන්ඩ කඩළ මොනවද ...ඔය Chicken pox කියන නමේ Chicken කෑල්ල ඇවිත් තියෙන්නේ කුකුල්ලු නිසා නොවෙයි , ඒ පැපොලෙදි ඇති වන බිබිළ කොන්ඩ කඩල (chick peas) වගේ පේන නිසාළු..

එහෙනම් පැපොල් කතාව ඉවර කරන්නම් ,  අද ටිකක් සීතලයි සෙල්සියස් නමයයි , පොද වැස්සත් එක්ක හරිම සුන්දරයි ..සීතළයි ..අපි තව ටිකකින් යනවා මේ ළඟ තියෙන ගඟක් වගේ තැනකට එතන කුරුල්ලෝ වැහි වැහල ආසාවේ බෑ බලාගෙන ඉන්න .....