149) විකුණන විකිණෙන - රිදවන වදදෙන ගැට - 4

සිව්වන ලිපිය , අද මුලින්ම කතා කරන්න වෙනවා පහුගිය ලිපියටම අදාලව කරුණු කිහිපයක් , ඒතමයි පිළිකාවක් හඳුනාගන්න කෙරෙන පරික්ෂණ ගැන . අපි පහුගිය ලිපිය පුරාම කතා කළේ , පිළීකාවක් හඳුනාගැනීම සහ වර්ගීකරණය කියන කටයුත්තෙදි ඉහළම කාර්යයක් කරන , බයොප්සි ගැන , ඒ වගේම ඒ පරික්ෂණ ක්‍රියාවලියේදි වෛද්‍යවරුන් , විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් ඊට දායක වන අකාරය.

අද එතැන් සිට කතා කරමු , 


පිළිකාවක් හඳුනාගැනීමේදී , මූර්තන පරික්ෂණ (Imagine tests)  ඊළඟ වැදගත්ම , සහ වැඩිම කාර්යය කරනව කියල හිතන්න පුළුවන්. ටිකක් බර සිංහල වචනයක් තිබුණට මේව අපි දන්න , එක්ස්රේ , සීටි ස්කෑන් වගේ , ඇඟඇතුලේ පිංතූරයක් ලබා ගන්න පුළුවන් පරික්ෂණ.  ඒ අතරින් අපි දන්න , ඕන තරම් අහල තිබෙන එක්සේත් ඇඟ ඇතුලේ තිබෙන පිළීකාමය හෝ නොවන ගෙඩි ,Tumours හඳුනාගන්න හුඟක් උදව් වෙනවා ,  මේ අතරින් මට නම් වැඩියෙන්ම මතක් වෙන්නේ “පෙනහළු පිළිකාව“ සහ එහි පැතිරීම් හඳුනගන්න , ලබා ගත්ත එක්ස්රේ එක අපි හැමෝටම විස්තර කරල දීල , විශේෂ වෛද්‍යවරයා තමන්ගේ ඇඳ ගාවින් නික්ම ගියාට පස්සේ අපි වැටෙන ලොකුම අමාරුව ...


 “ මහත්තය , මොකද ලොකු මහත්තය කීවේ ...ලොකු මහත්තයාගේ මූණේ තිබුණ හිනාවේ හැටියට නම් ....කැන්සර් එක අඩුවෙලා නේද මහත්තයා ...? අර ලප පෙන්නුවේ මේ සෙම නේද මහත්තයා , මට හරියට කැස්ස ...සෙම වැඩියි ....“ මේ වදන ටික මේ විදියටම කියපු කීදෙනෙක් නම් හමුවෙලා ඇත්ද අපට ? ....  

තද කරලා ගහන ෆොටෝ ..

එක්ස්රේ වලින්ම පිළිකා , එහෙම නැත්නම් සැක සහිත ගැටිති හඳුනගන්න හොඳම අවස්ථාවක් තමා මැමෝග්‍රෆි Mamography  කියල කියන්නෙ , පියයුරු පිළිකා හෝ සැක සහිත වර්ධනයන් සොයා ගන්න තිබෙන හොඳම ක්‍රමයක් තමා මේ , පියයුර මත දැඩි තෙරපීමක් කරමින් ලබා ගන්න මේ එක්ස්රේ පිටපත තුල අසාමාන්‍ය වර්ධනයන් සටහන් වෙන් කරල හඳුනගන්න හැකියාව තිබෙනවා , Diagnostic Radiologist ට , ඔහු ලබා දෙන වාර්තාවත් එක්ක , පවතින තත්ත්වය පිළිකාමය ද නැත්ද කියන තීරණය ගන්නට ඔබේ වෛද්‍යවරයාට පුළුවන් , මේ විදියට සැක කළත් , හරියටම පිළිකාවක් නම් ඒ ගැන අතිශ්‍යයම නිවැරදි විස්තර ලබා ගන්න පුළුවන් පෙර ලිපියෙ කීව බයොප්සි ක්‍රමයත් මෙයට එක් කළාම තමා.

හොඳම එක                     , නරක නැති ගැටේ ,                      නරක ගැටේ 

තවත් එකක්  , සමහර අහල ඇති , මොකක්දෝ දියරයක් බොන්න දීල , එහෙම නැත්නම් ගුද මාර්ගයෙන් බෙහෙතක් ඇතුළු කරලා එක්සේ ගන්න අවස්ථාවක් , මේ දියරය විනිවිද ගෙන යන්න බැහැ එක්සේ වලට , ඒ නිසා , මේ බොන , නැත්නම් ඇතුළු කරන දියරය රැඳෙන විදිය එක්ස් රේ එකේ සටහන් වුනාම ඒ අනුව රෝග තත්ත්වය ගැන අවබෝධ කරගත හැකි ක්‍රමය තමා බේරියම් එක්ස්රේ , Barium Enema කියන්නේ . මේ උපක්‍රමයත් Cancer Screening වලදි බහුලව යොදා ගන්නවා.

මෙන්න සැකකරුවෙක් !

මේ එක්ස් රේ විදියට නම් කරන තාක්ෂණයේම දිගුවක් වුනු CT scan  , Cancer screening වලදි වැඩියෙන්ම යොදා ගන්නවා , දේහය තුල බොහොම පැහැදිලිව  ත්‍රිමාණව ගන්න පුළුවන් නිසා වගේම , අවශ්‍ය පටක වලට ගැඹූරට යමින් වෙනස්කම් පැහැදිලිව හඳුනගන්නත් පුළුවන් නිසා Computed Tomography Scanning හුඟක් ජනප්‍රියයි . 

තාක්ෂණය අතින් වෙනස් වුනත් , ලැබෙන දේ අනුව හුඟක් සමාන කම් තිබෙන ඉහත කී වෛද්‍ය තාක්ෂණයේම නිවුන් තාක්ෂණය MRI , ඇත්තම නම  Magnetic Resonance Image , මේ අවස්ථාවෙදි කිසිදු එක්ස් කිරණ භාවිතයක් නැති නිසා හුඟක්ම ආරක්ෂීත ක්‍රමයක් විදියට තමයි මෙය හදුන්වා දෙන්නෙම , ඒ වගේම ඉහත ක්‍රමයෙදි වගේම , ඇඟේ ඇතුළට ගමන් කරවමින් ත්‍රිමාණ , රූප ලබා ගන්න පුළුවන් , CT scan වලට වඩා තවත් සියුම් විදියට , දේහ අභ්‍යන්තරයේ තිබෙන වෙනස්කම් පෙන්වා දෙන්නට මේ MRI තාක්ෂණයට පුළුවන්.

හැබැයි ඉතින් අද ඔය දෙන්නම  , ඒ කීවේ සීටි සහ එම් ආර් අයි , දෙන්නම පරද්දන්න පුළුවන් තාක්ෂණයක් තිබෙනවා , ඒ තමයි PET  Scan - Positron Emision Tomography . අතිශ්‍ය සුක්ෂම විදියට දේහ අභ්‍යන්තරය ගැන , වෙනස්කම ගැන අපට පෙන්වන මේ තාක්ෂණය අද දවසේ ලංකාවේ රෝහල් වල තිබෙනවද කියල මම දන්නේ නැහැ , ඒත් 2010 විතර අපේ සමහර රෝගීන් සිංගප්පුරුවේ රෝහලකින් මේ පරික්ෂණ කරගත්බව මතකයේ තිබෙනවා .


මේවාට අමතරව අපි මීට පෙර විස්තර කළ , දේහ කුහරය තුලට කැමරාවක් සහ ආම්පන්න කිහිපයක් ඇතුළු කරලා , කරන නිරික්ෂණය , නැත්නම් එන්ඩොස්කොපි පරික්ෂණයත් මේ අරමුණ වෙනුවෙන් යොදා ගන්නා අවස්ථා තිබෙනවා .

ලේ බලා සාත්තර කියනු ලැබේ ..

මේ කියැවුනු ක්‍රම වලට අමතරව , පිළිකා හඳුනා ගැනීමෙදි ලේ මඟින් සමහර වර්ග සොයා ගන්නට පුළුවන් කමක් තිබෙනවා . හැබැයි මේ විදියට ලේ පරික්ෂණ මඟින් , පිළිකාවක පිළිබඳ සේයාවක් ඇත්දැයි හඳුනා ගන්නට පුළුවන් කම තිබෙන්නෙ , මෙන්න මේ පිළිකා වර්ග වලද විතරයි . ඒ අතරින් ලේ පිළිකාව , නැත්නම් ලියුකේමියාව මුලින්ම ,  WBD/DC කියන බොහොම අවස්ථාවල කරන ලේ පරික්ෂාව , හෝ Blood Picture නමින් හඳුන්වන ලේ සෛල දිහා අන්වීක්ෂයෙන් බලලා , ඒ හැඩ හුරුව ගැන ගන්න වාර්තාව මෙතැනදි ප්‍රමුඛයි . 

මේ වගේම , ලේ වල තිබෙන Tumor Markers කියල , පිළිකා හෝ අසාමාන්‍ය සෛල වලර්ධනය වීමකදි වැඩිපුර “එරෙන“ විශේෂ ප්‍රෝටිනයක් අනුව රෝගියාට , ගර්භාෂ පිළිකාවක් , ආහාර මාර්ගයේ පිළිකාවක් එහෙම නැත්නම් පුර්ස්ථ ග්‍රන්ථි වල පිළිකාවක් ඇත්ද කියල හඳුන ගන්නට අදාල වෛද්‍යවරයාට පුළුවන් කම තිබෙනවා .

මේ වෙනකම් අපි කතා කළේ , පිළිකාවක් හෝ සැක කළ හැකි අවස්ථාවක හඳුනා ගන්නට යොදා ගන්නා තාක්ෂණයන් කිහිපයක් ගැන ,හුඟක් වෙලාවට මේ වගේ ක්‍රම කිහිපයක එකතුවකින් තමා හරියටම පිළිකාවක්ද කියන බැරෑරුම් තීරණය විශේෂඥ වෛද්‍ය කණ්ඩායමක එකතුවෙන් ලබා දෙන්නේ . එහෙම නැතිව , ලෙඩා දැක්ක ගමන් මේකයි පිළිකාව කියල කියන්න බැහැ , ඒ කටයුත්ත ඒතරම්ම සුක්ෂමව කෙරෙන්නට ඕන , හේතුව මේ තීරණේ දෙන්න වෙන්නේ , ඇහැට නොපෙනෙන , පුංචිම පුංචි සෛලයක වෙනස්වීම හඳුනාගෙන නිසා .

එතැනින්ම තේරෙනවා ඇති “පිළිකාවක් , හරියට තක්සේරු කරන එකම සුළුපටු කටයුත්තක් නොවන වග“  , ඒ වගේම කියන්න ඕන , මේ දියුණූ රටවල තාක්ෂණයන් එක්ක සසඳත්දි , අපේ රටේ ප්‍රමාණයට ඉහළ අගයීමක් ලබා දෙන්න පුළුවන් තාක්ෂණයක් අපේ රෝහල් වල තිබෙනවා , ඊටත් වඩා , රෝගය මෙය නම් , ඊට ප්‍රතිකාර කිරීමේ දැනුම සහ ප්‍රායෝගික අත්දැකීම් වලින් නම් , මේ රටවල වෛද්‍යවරුනට වඩා බොහොම ඉහළ තළයක , අපේ රටේ වෛද්‍යවරු ඉන්නවා , රජයේ පිළිකා ප්‍රතිකාර ඒකක වල සේවය කරන අපේ  පුහුණූ හෙද නිලධාරින්ගේ අත්දැකීම්  සහ හැකියාවට සසඳන්න මේ රටවල සියළු තාක්ෂණීක පහසුකම් එක්ක හෙද නිළධාරියෙක්ට පුළුවන් වේද සැකයි , 

ඇත්ත , ඇඳන් මදි , පහසුකම් මදි , 

කොහොමද කෑම ......... වි.......යි 
කොහොමද වැසිකිළී ........වි ......යි 

ඇත්ත , ... සමහර විට ප්‍රයිවෙට් හොස්පිටල් තරම් Customer friendly නැතිව ඇති , ඒත් රෝගයට ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම ගැන හිතුවොත් , තවමත් හොඳ රජයේ පිළිකා ඒකක තමයි මට හිතෙන්නේ , ඒත් අතේ මිටේ සල්ලි තිබෙනව නම් මේ වෙනුවෙන්ම පහසුකම් සලසන පෞද්ගලික රෝහල් තිබෙනවා , එතැනදි විශේෂයෙන්ම දැන ගත යුතු දේ තමයි පෞද්ගලික රෝහලක නම් , පිළිකා ප්‍රතිකාර සඳහා වෙනම පහසුකම් තිබේද , පුහුණු කාර්ය මණ්ඩලයක් ඉඳීද යන්න , එහෙම නැත්නම්  දොස්තර මහත්තය මොන හොඳ බෙහෙත ලියල ගියත් , නියම තැනට , නියම වේගයෙන් , නියම සාන්ද්‍රණයෙන් හරි විදියට බෙහෙත ශරීරගත නොකළොත් ප්‍රතිකාරයේ ඵලදායක බව අඩුවෙනවා , අන්න ඒ නිසා , ප්‍රතිකාර ගන්න ඉස්සර වෙලා මේ ගැනත් ටිකක් හොයල බලන්න ..

තවෙකෙක් වෙනුවෙන් , තම ජීවිතය අවදානමට තිබන Cancer Nurse

Nearly 17% of nurses who work in outpatient chemotherapy infusion centers reported being exposed on their skin or eyes to the toxic drugs they deliver, according to a new study from the University of Michigan Comprehensive Cancer Center.
පිංතූර කතාව http://uofmhealthblogs.org වෙතින්

එහෙම නම් අදට වෙලාව හරි සමුගන්න ...මේ අපි කතා කරගෙන යන්නේ පිළිකා සහ ඊට අදාල ප්‍රතිකාර කෙරෙන ආකාරය , ඒ ඔස්සේ නැවත නැවතත් මතක් කරන්නේ , පිළිකාවක් කියන්නේ , කල් පහුකළ හැකි , අත්හදා බැලීම් කරමින් කාළය කා දැමිය හැකි , එහෙම නැත්නම් ,  අදෘශ්‍යමාන බලවේගයක උපකාරයකම පමණක් ලබා ගත හැකි , යුතු අවස්ථාවක් නොවේ , එය බොහොම වේගයෙන් මුල් අදිනවා , ලොකු වෙනවා , ඒ කියන්නේ ජීවිතේ ගිල ගන්නවා , කළ යුත්තේ ඊට ඉක්මණින් පහරදී විනාශ කිරීම හෝ මැඩ පැවැත්වීමමයි , 

සමුගන්නවා අදට , පතමින් ඔබට සුව සතුට පිරි දිනයක් ! ආයුබෝ ..ආවඩා ...


මේ ලිපි වැලේ අනේක් ලිපි .

පළමු ලිපිය http://www.nursinglk.com/2013/10/146-1-cancer-cancer-treatments-and.html
දෙවන ලිපිය http://www.nursinglk.com/2013/10/147-2.html
තෙවන ලිපිය http://www.nursinglk.com/2013/10/148-3.html
සිව්වන ලිපිය ....ඒකනේ මේ කියවන්නේ .......:)